Op 27 maart 2022 werd een Koninklijk Besluit uitgevaardigd waarin groen licht werd gegeven om het tijdelijk verlaagd btw-tarief van 6% voor de afbraak van een gebouw en de daarmee gepaarde heropbouw van één of meerdere woning(en) te verlengen tot 31 december 2023. De verlenging brengt geen enkele wijziging met zich mee aan de voorwaarden en toepassingsvoorwaarden van de oorspronkelijke maatregel.
Het tijdelijke verlaagde btw-tarief van 6% voor sloop en heropbouw bestaat sinds 1 januari 2021 en was initieel voorzien voor een periode van twee jaar. Op basis van deze maatregel kunnen de werken in onroerende staat aan een heropgebouwde woning, dan wel de levering van een heropgebouwde woning onder bepaalde voorwaarden genieten van een verlaagd btw-tarief van 6%. De maatregel werd destijds enerzijds ingevoerd om de bouwsector en de gezinnen die graag in goede omstandigheden willen wonen, financieel te ondersteunen, en anderzijds om de omschakeling mogelijk te maken van het verouderende woningpatrimonium in België naar moderne, comfortabele en energiezuinige woningen. In het kader van het energieakkoord besliste de regering nu om de tijdelijke maatregel, die normaal eind dit jaar zou aflopen, met één jaar te verlengen.
Vóór 1 januari 2021 was het verlaagd btw-tarief van 6% al van kracht in 32 steden en gemeenten.(1) Deze oude regeling voor de zgn. centrumsteden betreft een permanente maatregel die bestaat naast de tijdelijke maatregel die geldt voor het volledige Belgische grondgebied. Een eerste belangrijke verschil tussen beiden is dat het verlaagde tarief in 32 centrumsteden enkel kan worden genoten over (bepaalde) werken in onroerende staat en niet over de levering van een onroerend goed (op dit punt is het tijdelijke regime dus ruimer dan permanente regime). Een ander belangrijk verschil tussen de twee maatregelen is dat de tijdelijke maatregel gekoppeld is aan een aantal bijkomende sociale voorwaarden, welke gedurende een termijn van vijf jaar moeten voldaan blijven (op dit punt is het permanente regime dus ruimer dan het tijdelijke regime, doch enkel in 32 centrumsteden). Met name geldt het 6%-tarief ten aanzien van bouwheren-natuurlijke personen of verkrijgers-natuurlijke personen die de heropgebouwde woning aanwenden als hun enige en eigen woning. Deze laatste moet er dan ook zonder uitstel zijn domicilie vestigen. Hiernaast mag de totale bewoonbare oppervlakte van de heropgebouwde woning niet groter zijn dan 200m2. Voor een uitvoerige bespreking van de voorwaarden die verbonden zijn aan het tijdelijk verlaagd tarief, verwijzen wij u graag naar onze eerdere nieuwsberichten hieromtrent.(2)
Het scharniermoment van de antimisbruikregel die in de wet werd ingeschreven om een overdreven voorfacturering te vermijden (cf. beperking van de toepassing van het verlaagd tarief tot 25% van het totaal bedrag van de in de aanvraag voor de omgevingsvergunning vermelde werken), wordt verlaat van 1 juli 2022 naar 1 juli 2023.
Wij betreuren dat deze maatregel maar wordt verlengd voor een periode van één jaar. Rekening houdend met de periode (en procedures) die moet worden doorlopen voordat een (her)opbouwproject kan worden gestart/verkocht, is deze termijn immers véél te kort. Voor bouwheren (zowel natuurlijke personen als projectontwikkelaars) die op vandaag een nieuw heropbouwproject willen starten, zal het quasi onmogelijk zijn om het project te laten ressorteren onder het tijdelijke regime, hetgeen leidt tot (budgettaire) onzekerheid en afbreuk doet aan voormelde doelstellingen van de regering. Wij pleiten er dan ook voor om zo snel als mogelijk (en zoals voorgesteld door CD&V) het regime te verlengen tot en met 31 december 2024 of langer. Zo niet, menen wij dat de verlenging enkel ten goede zal komen aan projecten die reeds werden opgestart, doch voor welke de deadline van 31 december 2022 te vroeg kwam. Een positief gegeven is wel dat er op vandaag al veel meer duidelijkheid bestaat over de toepassing van het tijdelijke regime (op basis van administratieve verduidelijkingen en rulings van de federale rulingcommissie), hetgeen bij de introductie van het tijdelijke regime allesbehalve het geval was en eveneens rechtsonzekerheid veroorzaakte voor de belastingplichtigen.
(1) Bijlage bij KB nr. 20, Tabel A, XXXI
(2) https://www.cazimir.be/nieuws/het-nieuwe-verlaagde-btw-tarief-van-6-voor-afbraak-en-heropbouw-toegelicht; https://www.cazimir.be/nieuws/verduidelijkingen-bij-het-nieuwe-6-btw-tarief